Wednesday 24 August 2016

paryay vachee shabd

पर्यायवाची शब्द


१.       पत्नी- वामा, भर्या, वामांगिनी, अर्धांगिनी
२.       ब्राह्मण – भूदेव, विप्र, भूसुर
३.       मनुष्य- आदमी, इंसान, नर
४.       भगवान – प्रभु, ईश्वर, जगदीश
५.       मुसीबत- संकट, आपदा, आपत्ति
६.       प्यार – स्नेह, प्रीति, प्रेम
७.       नज़र – निगाह, दृष्टि
८.       सब- समस्त, सम्पूर्ण, अखिल
९.       घर- आलय, सदन, गृह, निवास
१०.    कंजूस – सूम, कृपण, मक्खीचूस
११.    नारियल – नरिकेल, श्रीफल, गिरि
१२.    पेड़ – तरु, वृक्ष, विटप
१३.    गाँव- ग्राम, देहात
१४.    देश – राष्ट्र, वतन
१५.    किसान – कृषक, खेतिहर, हलधर
१६.    दूध – पेय, दुग्ध, क्षीर
१७.    स्वर्ग – देवलोक, इंद्रलोक
१८.    राजा – नृप, सम्राट, नरेश
१९.    पुत्र – बेटा, वत्स, सुत
२०.    माँ – माता, दात्री, जननी
२१.    गुलाम – दास, सेवक, अनुचर,
२२.    बुद्‍धि - अकल, मति, दिमाग
२३.    खूबसूरत – रूपवान, सुंदर
२४.    मुँह – मुख, पटल, चेहरा
२५.    हिम्मत – साहस, हौसला
२६.    ऊर्मि – लहर, प्रवाह, संवेग
२७.    प्रशंसा – तारीफ़, बड़ाई, उत्साह्वर्धन
२८.    अनोखा – अद्‍भुत, न्यारा
२९.    विवाह- शादी, पाणिग्रहण,
३०.    कन्या – बेटी, सुता, तनया
३१.    नियत – निश्चित, तय, निर्धारित
३२.    शिक्षक – गुरु, अध्यापक, आचार्य
३३.    बाधा – अड़चन, कठिनाई, अवरोध
३४.    बोझ – वज़न, भार
३५.    निमंत्रण – बुलावा, आमंत्रण, न्योता
३६.    सादा – साधारण, सहज
३७.    हाथी- गज, हस्ति,मतंग
३८.    उत्सव – पर्व, त्योहार
३९.    नमस्कार – प्रणाम, नमस्ते
४०.    दरिद्र – दीन ,गरीब, निर्धन
४१.    उपहार – तोहफ़ा, सौगात,नज़राना
४२.    सूर्य- रवि, दिवाकर, प्रभाकर, आदित्य,
४३.    चाँद – शशि, इंदु, मयंक, विधु
४४.    रात – रजनी, निशा, रैन. रात्रि, यामिनी
४५.    कुसुम – फूल, पुष्प, सुमन, प्रसून
४६.    पत्र- खत, चिट्‍ठी, संदेश
४७.    बोध – ज्ञान, समझ
४८.    खर्च – व्यय, खपत, लागत
४९.    योग्य – उचित, काबिल, लायक, सही
५०.    मूल्यवान- अनमोल, कीमती, मंहगा
५१.    उदारता – बड़प्पन, दयालुता
५२.    स्वास्थ्य – सेहत, तंदुरुस्ती
५३.    जवाब – उत्तर, हल, समाधान
५४.    पानी- नीर, जल, वारि, अम्बु
५५.    सांप – भुजंग, सर्प, विषधर
५६.    मीत – मित्र, सखा, दोस्त
५७.    उम्र – आयु, अवस्था
५८.    शरीर – काया, तन, देह
५९.    पोखर – तालाब, तड़ांग, ताल
६०.    प्रयास – प्रयत्न, कोशिश
६१.    इच्छा- अभिलाषा, आकांक्षा, कामना
६२.    राह्गीर – राही, पंथी, पथिक
६३.    आकाश – आसमान, नभ, गगन, अम्बर
६४.    उन्मुक्त –आज़ाद, मुक्त, स्वतंत्र
६५.    सूक्ष्म – बारीक, महीन, क्षुद्र
६६.    दिन – दिवस, वार, दिवा
६७.    दाम –मूल्य, कीमत, भाव
६८.    साधक – तपस्वी, साधु, योगी
६९.    शत्रु- अरि, दुश्मन, रिपु, बैरी
७०.    बादल – मेघ, घन, जलद, वारिद, सारंग
७१.    घोड़ा – अश्व, तुरंग, घोटक
७२.    करवाल – खड्‍ग, तलवार

७३.    लहर – तरंग, वीचि, हिलोरे, ऊर्मिका

No comments:

Post a Comment